Schoolleidersconferentie

Door: Marco Snoek (Lector Leren & Innoveren, Hogeschool van Amsterdam), Babs Sirach (schoolleider, Spinoza20First) en Lizette Moerman (docent, Spinoza20First)

De uitdagingen waar scholen voor staan vragen om de collectieve inzet van alle betrokkenen in de school. Dit besef heeft geleid tot steeds meer aandacht voor gedeeld leiderschap. Maar hoe breng je dat in praktijk? Het delen van leiderschap vraagt niet zozeer om het implementeren van een nieuwe organisatiestructuur, maar is vooral een proces van cultuurverandering en van competentie- en identiteitsontwikkeling van schoolleiders en leraren. In deze sessie laat Marco Snoek zien wat het delen van leiderschap precies betekent en wat het vraagt van leraren en schoolleiders. Babs Sirach en Lizette Moerman nemen je vervolgens mee in de praktijk van gespreid leiderschap: zij vertellen tegen welke uitdagingen zij aanliepen en welke successen zij boekten op Spinoza20First. Je wisselt tijdens deze sessie ervaringen uit met collega’s en zet stappen in het (verder) delen van leiderschap op jouw school.

Door: Iliass El Hadioui (stads- en onderwijssocioloog, Erasmus universiteit Rotterdam) en Leezan van Wijk (schoolleider, Marnix Gymnasium)

De verscherpte kansenongelijkheid in het onderwijs is een actueel thema. Tijdens deze interactieve sessie gaat onderwijssocioloog Iliass El Hadioui in op de effecten van een (super- )diverse buitenschoolse leefwereld op de schoolcultuur in een stedelijke omgeving. Hij neemt je mee in het switchgedrag van leerlingen tussen de binnenschoolse en buitenschoolse leefwerelden. Vervolgens laat El Hadioui zien hoe jongeren, ondanks deze mismatch tussen de leefwerelden, veerkrachtigheid kunnen ontwikkelen. En hoe zij geloof in eigen kunnen ontwikkelen, om de schoolladder te ervaren als hun ladder en deze te beklimmen. Kansengelijkheid binnen het onderwijs is daarmee niet alleen een kwestie van stelselwijzigingen, maar ook van een mentale shift bij leerlingen en professionals. Het gaat om een cultuuromslag binnen onderwijsinstellingen. Tijdens deze sessie leer je stapsgewijs welke interventies je kunt plegen om deze transformatie in gang te zetten. De interventielogica is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek binnen het professionaliserings- en cultuurveranderingsprogramma De Transformatieve School. Leezan van Wijk deelt tijdens deze sessie praktijkervaringen over dit thema, die zij als schoolleider op het Marnix College opdeed.

Door: Corinne Jongeneelen (leiderschapscoach, In Mundo) en Floris Alberse (leiderschapscoach, In Mundo)

Scholen zijn blijvend in verandering en de veranderingen zijn complex. Als schoolleider wil je dat jij en je collega’s samen leren, dat de school sterker wordt en dat de leerlingen daar de vruchten van plukken. Dat vraagt van jou dat je echt aanwezig bent in het proces. Hoe doe je dat? Hoe zorg je ervoor dat je inspeelt op wat er nodig is? En hoe verbind jij verleden, heden en de gewenste toekomst? In deze sessie ga je actief aan de slag met de uitdagende vragen, inzichten en praktische handvatten die je aangereikt worden door Corinne Jongeneelen en Floris Alberse. Zij inspireren je om je nog verder te ontwikkelen in het succesvol leidinggeven aan de veranderprocessen in jouw school. Je systeembewustzijn en leiderschap komen aan bod, zodat jij morgen op een net andere manier jouw school inloopt.

Door: Esther Klaster (adviseur samenwerken, Common Eye)

Leidinggeven aan verandering gaat grotendeels over het betrekken van mensen bij de verandering. Esther Klaster neemt je tijdens deze sessie mee in de verschillende rollen van netwerkleiderschap en wat hierin succesvol is bij onderwijsvernieuwing en ontwikkelingen. Ze gaat in op vragen als: hoe creëer je een milieu waarin wordt gestimuleerd dat iedereen een rol pakt? En hoe kun je collega’s stimuleren én ondersteunen een rol te pakken, die formeel misschien niet bij hun functie hoort? Tijdens deze sessie vertaal je de theoretische inzichten naar jouw eigen schoolpraktijkpraktijk. Je gaat actief met het thema aan de slag door reflectievragen en collegiale consultatie.

Door: Anne Tappel (onderzoeker, universiteit Twente)

Scholen werken voortdurend aan onderwijsontwikkeling. Het duurzaam inbedden van onderwijsontwikkelingen in de organisatie blijkt alleen vaak een uitdaging. Er zijn verschillende factoren van invloed op de duurzaamheid van een ontwikkeling. Het gaat aan de ene kant om factoren binnen de schoolorganisatie, bijvoorbeeld de mate van samenwerking en leiderschap. Maar ook factoren van de gekozen interventie, kenmerken van de individuele medewerker en de context zijn van invloed. Op basis van onderzoek wordt een tool ontwikkeld die scholen helpt te komen tot concrete verbeteracties richting duurzame onderwijsontwikkeling in de eigen school: de Duurzaamheidsmeter. Tijdens deze sessie deelt Anne Tappel de eerste praktijkervaringen met deze tool  en ga je zelf met de Duurzaamheidsmeter aan de slag. Aan het eind van deze sessie heb je concrete aandachtspunten voor het werken aan duurzame onderwijsontwikkeling in jouw school.

Door: Carlien Ostermeier (corporate entrepreneur, Omix) en David van de Bilt (roosterspecialist, Omix)

Scholen krijgen steeds meer te maken met heterogene leerlingpopulaties. Dit vraagt om meer differentiatie en maatwerk. Maar hoe richt je dat in? De organisatie van maatwerk vereist een heldere visie en een uitvoerige planning. Tijdens deze interactieve sessie lopen Carlien Ostermeier en David van de Bilt alle stappen door die je als school moet zetten om maatwerk succesvol uit te voeren. Dit doen ze aan de hand van de theorie van richten, inrichten en verrichten. Je verkent tijdens deze sessie wat je onder maatwerk verstaat en wat je er mee wil bereiken op jouw school. Daarna hoe je maatwerk kunt organiseren en waar je rekening mee moet houden. Door hier met elkaar over in gesprek te gaan en naar aanleiding van ervaringen van experts, vorm je een visie op maatwerk en doe je ervaring op over hoe je maatwerk organiseerbaar houdt.

Door: Matthijs Aandewiel (organisatiecoach, Berckeley Square) en Sjoerd Laarman (organisatiecoach, Berckeley Square)

Een pakkende visie maken lukt wel, maar succesvol veranderen vanuit die visie blijkt in de praktijk vaak lastiger. Matthijs Aandewiel en Sjoerd Laarman hebben een eenvoudige kijk op organisatieontwikkeling: als het lukt om iedereen binnen jouw school vanuit zijn of haar eigen motivatie te verbinden aan de visie, is de verandering een succes. Maar hoe doe je dat? Tijdens deze sessie nemen Matthijs en Sjoerd je mee langs langs de stappen die je kunt doorlopen in een ontwikkelproces. Ze zoomen in op drie stappen die structureel te weinig aandacht krijgen in het proces van schoolontwikkeling. Samen onderzoek je waar bij jou de zwakke plekken zitten en hoe je deze effectief om kunt zetten.

Door: Elske van den Boom-Muilenburg (onderzoeker, Hogeschool Utrecht)

Leiderschap is van cruciaal belang bij het verduurzamen van onderwijsontwikkeling. Leiderschap wordt dan gezien als het geheel aan activiteiten dat wordt ingezet om de school en het onderwijs te beïnvloeden. Deze activiteiten kunnen worden uitgevoerd door iedere medewerker, ongeacht zijn of haar functie. Maar op welke praktijken moet het leiderschap zich focussen? Onderzoek naar leiderschap op scholen die duurzame onderwijsontwikkeling realiseerden, leverde inzichten op over zulke leiderschapspraktijken. Aan de hand van een reflectietool, reflecteer je op jouw manier van leidinggeven en je gaat tijdens de sessie in groepen in gesprek over jouw eigen praktijk. Zo krijg je inzicht in de mate waarin het leiderschap op jouw school is toegerust om duurzame onderwijsontwikkeling te stimuleren. Aan het eind van deze sessie heb je concrete aandachtspunten voor het werken aan duurzame onderwijsontwikkeling in jouw school.