Neem contact met ons op

Zoek je expertise of inspiratie? Heb je een praktische vraag of wil je in contact komen met een collega van een andere school?

Heb je een vraag over toetsing?

Is er bij jou op school de wens om toetsen en examens flexibeler in te richten? Je kunt bijvoorbeeld denken aan formatief toetsen, waarbij je tussentijds vaststelt of leerlingen hun leerdoelen behalen. Ook zijn er steeds meer mogelijkheden om het examen flexibeler in te richten. Bekijk wat het programma Voortgezet Leren jou te bieden heeft.

Praktijkvoorbeelden

Tools en instrumenten

Bijeenkomsten

Onderzoeksinstrumenten

Podcasts

Tips kennisdelen

Leestips

Heb je een vraag over brede vorming?

Naast vakkennis ontwikkelen leerlingen ook competenties en vaardigheden op school. Ze krijgen bijvoorbeeld een bepaalde mate van zelfstandigheid, ze volgen een extra module of zijn lid van de leerlingenraad. Deze brede vorming kun je zichtbaar maken door een plusdocument uit te geven. Zo ontstaat er een breder beeld van de talenten van jouw leerlingen. Bekijk hoe het programma Voortgezet Leren jou hierbij kan helpen.

Brede vorming

Heb je een vraag over digitale vaardigheden?

Eigentijdse voorzieningen, zoals  devices  en digitaal lesmateriaal, kunnen helpen onderwijs aan te bieden dat past bij het niveau, tempo en de interesses van jouw leerlingen. Belangrijk is dat jij de digitale vaardigheden hebt om met deze voorzieningen te kunnen werken en deze op de juiste manier in te zetten. Bekijk hoe het programma Voortgezet Leren jou hierbij kan helpen.

Digitale vaardigheden

Heb je een praktische vraag of wil je in contact komen met een collega van een andere school?

Heb je een vraag over doorstroom?

Het is de bedoeling dat leerlingen starten op een passend niveau in het voortgezet onderwijs. Maar leerlingen met een kansarme achtergrond worden nog te vaak op een te laag niveau ingeschat. Ook zijn er basisschoolleerlingen die nog niet toe zijn aan de keuze voor een vervolgniveau in het vo.

Om de overgang naar het vervolgonderwijs van jouw leerlingen makkelijker te maken, kun je project- of vakoverstijgend onderwijs inzetten met aandacht voor 21e eeuwse vaardigheden. Zo wennen jouw leerlingen eerder aan wat de (beroeps)praktijk later van hen vraagt. Ook binnen jouw school is doorstroom belangrijk. Hoeveel leerlingen blijven zitten, afstromen of opstromen, zegt iets over het onderwijs op jouw school.

Doorstroom

Heb je een vraag over eigenaarschap van leraren?

Hoe werk je vanuit gespreid leiderschap aan onderwijs- en schoolontwikkeling? Dit katern geeft je handvatten om de ontwikkeling te ondersteunen.

Kennis uit onderzoek

Edualdo is dé plek waar leraren, schoolleiders en teamleiders kennis en ervaring uitwisselen. Edualdo is een initiatief van het programma Voortgezet Leren van de VO-raad.

Lees verhalen van leraren en bekijk handreikingen en tips als leraar, hr-professional of leidinggevende over de loopbaanontwikkeling van leraren.

Bekijk het webinar van Marco Snoek namens Platform Samen Opleiden & Professionaliseren over loopbaanperspectieven in het VO.

Ook interessant

Voor de kwaliteit van het onderwijs, is het van belang dat leraren zich ook (blijven) ontwikkelen. Hoe zorg je ervoor dat leraren eigenaarschap voelen voor hun eigen ontwikkeling, in zowel verticale als in horizontale richting? En wat is daarin jouw rol als schoolleider? Bekijk hoe het programma Voortgezet Leren jou hierbij kan helpen.

Eigenaarschap leraren

Heb je een vraag over het stimuleren van eigenaarschap op jouw school?

Maatwerk organiseren

Formatieve cultuur

Werken met leerdoelen

Bekijk een overzicht van relevante onderzoeken naar eigenaarschap bij leerlingen.

Is de stap naar zelfregulatie van leerlingen over het leerproces wel mogelijk voor tieners aangezien hun brein nog volop in ontwikkeling is?

Leersituaties waarin leerlingen meer regie hebben kunnen onder bepaalde voorwaarden een positieve invloed op hun motivatie hebben. 

Om het eigenaarschap van leerlingen te versterken kun je onder meer de motivatie, betrokkenheid, zelfsturing en metacognitieve vaardigheden bevorderen.

Er zijn sterke aanwijzingen dat leerlingen betere leerprestaties kunnen behalen, als zij zelf goed de regie kunnen voeren over hun eigen leerproces.

SLO heeft een zelfregulatie-vragenlijst voor leerlingen in het voortgezet onderwijs ontwikkeld. De vragenlijst geeft inzicht in de mate van zelfregulatie in de les en kan gebruikt worden als hulpmiddel om dit gedrag te bevorderen.

Waar kan een leerling eigenaar van zijn op school? En hoe kun je als leraar eigenaarschap stimuleren? Lees hier tien tips om het eigenaarschap van leerlingen te vergroten. 

Stichting Leerkracht heeft drie concrete tips geformuleerd om het eigenaarschap van leerlingen te vergroten. Aan de hand van video's en stappenplannen worden de tips uitgelegd. 

Het leerlab 'Leerling eigenaar leerproces' heeft een menukaart ontwikkeld om docenten ideeën te geven om leerlingen meer eigenaar te maken van hun leerproces.

Dit document is opgesteld door zeven vernieuwingsscholen en beschrijft de 
bevindingen, praktijkervaringen en de theorie achter zelfsturend leren. 

Wil je leerlingen betrekken bij het ontwikkelen van onderwijs op jouw school? Bekijk dan deze video en ga aan de slag met de visiesessie en toekomstexpo. 

Ook interessant 

Door leerlingen meer eigenaarschap in het leerproces te leren nemen, kan de intrinsieke motivatie van leerlingen toenemen en kunnen de leerprestaties verbeteren. Hoe stimuleer je als school het eigenaarschap van leerlingen? Lees in de praktijkvoorbeelden hoe andere scholen dit aanpakken, ga aan de slag met de materialen en instrumenten, kom naar één van onze bijeenkomsten of verdiep je verder via kennis uit onderzoek.

Eigenaarschap van leerlingen

Heb je een vraag over eigentijds onderwijs?

Een snel veranderende samenleving vraagt om continue ontwikkeling van het onderwijs. Jouw school vult eigentijds onderwijs in op basis van wat past bij jullie visie en ontwikkeling.

Eigentijds onderwijs

Heb je een vraag over formatief werken? 

Dit thematische overzicht van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek is gericht op de leraar. Wat moeten leraren weten over formatief evalueren om het in praktijk te kunnen brengen?

Welke wijze van beoordelen door leraren draagt het meest bij aan het vertrouwen van leerlingen in zichzelf? 

Verschillende onderzoeken zijn gebundeld en beoordeeld. Vanuit deze onderzoeken zijn acht methoden van formatief toetsen met een positief leereffect naar voren gekomen. 

Effectieve feedback geven heeft niet altijd het gewenste effect. Wat is nu precies effectieve feedback? Een overzichtsartikel in de wereld van feedback bij formatief evalueren.

Op deze pagina vind je links naar meer artikelen, video's en onderzoek over formatief leren. 

Bekijk hier al het materiaal dat tijdens een werkconferentie Formatief handelen is gebruikt. 

Van formatief toetsen naar een formatieve cultuur. Dit model laat je zien wat je kan doen om verder te komen en wat je nodig hebt om te veranderen.  

Op het Antoniuscollege Gouda werkten leraren in een buddysysteem aan formatief werken. Beluister hun ervaringen in de podcast 'Formatief werken met een buddysysteem'. 

Verhalen, tips en ideeën uit de klas. Bekijk de website van twee leraren van het VC Mheenpark in Apeldoorn. 

Op een school met een formatieve cultuur werkt iedereen formatief. De schoolorganisatie zorgt ervoor dat er tijd en ruimte is om dit te kunnen doen. Lees in de praktijkvoorbeelden hoe andere scholen dit aanpakken, ga aan de slag met de materialen en instrumenten, kom naar één van onze bijeenkomsten of verdiep je verder via kennis uit onderzoek.

Heb je een vraag over maatwerk?

Wil jij leerlingen uitdagen op hun eigen niveau? Wil je dat er meer ruimte ontstaat voor versnelling, verbreding en verdieping? Je kunt bijvoorbeeld werken met leerdoelen. Of jouw leerlingen meer eigenaarschap geven over hoe en wat zij leren. Bekijk hoe het programma Voortgezet Leren jou verder kan helpen.

Maatwerk

Heb je een vraag over het organiseren van maatwerk?

Veranderaanpak

Organisatieontwikkeling

In dit schema vind je een overzicht van wat er mogelijk is met maatwerk. Denk aan vakken volgen op een hoger of lager niveau, langzamer of sneller door het programma, en het plusdocument.

Hoe klein of groot een verandering ook is, ontwikkelen in de school is een cyclisch en continu proces. In een ontwikkelproces doorlopen scholen verschillende fases. Lees meer over de fases.

Gebruik dit instrument om samen met collega's aan de slag te gaan op jouw school.

Dit plan geeft ondersteuning in het vormgeven van het ontwikkelproces, bijvoorbeeld voor het bieden van (meer) maatwerk. Bij elke stap zijn handige hulpvragen toegevoegd die je aan het denken zetten. Wat willen wij en waarom?

Aan de slag

Welke invloed heeft het zelf kiezen van het instructieniveau op de leerresultaten en de motivatie van leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs? 

De verwachting is dat leerlingen door maatwerk meer en beter worden uitgedaagd. Dat zou een positieve invloed kunnen hebben op de motivatie van leerlingen. Klopt dit wel?


Wat zijn de effecten van een aanpassing in het lesaanbod, waarbij er ’s ochtends centrale lessen worden gegeven en ’s middags ondersteuning en verdieping op de leerprestaties en de motivatie van leerlingen? 

Scholen zijn al volop aan de slag met het bieden van maatwerk in hun organisatie. Lees hier een aantal praktijkvoorbeelden, verdeeld in categorieën.

Zes voorbeelden van scholen die voor een andere indeling van de dag kiezen met een flexibel rooster.

Een uitgebreid rapport naar de personele gevolgen van anders organiseren in het voortgezet onderwijs, inclusief succesfactoren en praktijkvoorbeelden.

Deze toolkit is voor iedereen die op een effectieve manier wil samenwerken aan een innovatief vraagstuk op school. De toolkit leidt je stap-voor-stap door het ontwikkelproces. Je werkt toe naar het ontwerpen van een tool en/of praktische handreiking voor jouzelf en/of je collega's.

Met maatwerk is er ruimte voor talentontwikkeling en persoonlijke kwaliteiten van leerlingen. Het doel is dat álle leerlingen van praktijkonderwijs tot vwo presteren in eigen tempo en naar eigen kunnen. Lees in de praktijkvoorbeelden hoe andere scholen dit aanpakken, ga aan de slag met de materialen en instrumenten, kom naar één van onze bijeenkomsten of verdiep je verder via kennis uit onderzoek.

Heb je een vraag over organisatie-ontwikkeling?

Onze samenleving is voortdurend in ontwikkeling. Dit betekent dat scholen continu moeten inspelen op deze ontwikkelingen, om de kwaliteit van het onderwijs te borgen. Het is daarom belangrijk dat schoolleiders en leraren werken aan duurzame ontwikkeling en professionalisering van de schoolorganisatie. Organisatieontwikkeling is een cyclisch en continu proces. Het programma Voortgezet Leren kan jou verder helpen met de ontwikkelingen in jouw school.

Heb je een vraag over professionalisering?

De professionalisering van leraren, schoolleiders en bestuurders is erg belangrijk om goed, eigentijds onderwijs te kunnen bieden. Hoe onderhoud jij je vakbekwaamheid? En hoe zorg jij ervoor dat je nieuwe kennis en vaardigheden opdoet die passen bij de ontwikkelingen in de maatschappij en de ambities van de school? Bekijk wat het programma Voortgezet Leren jou te bieden heeft.

Professionalisering

Heb je een vraag over een professionele leercultuur op school? 

Wat wordt verstaan onder professionele leercultuur? En wat zijn randvoorwaardelijke zaken voor een professionele leercultuur? Lees het in dit overzicht. 

Het RdMC van de Open Universiteit doet onderzoek naar professionalisering op scholen. Lees hier de bevindingen over een lerende schoolcultuur en de professionalisering van leraren. 

In een school waar een professionele leercultuur heerst, is iedereen in staat om zich continu aan te passen aan een veranderende omgeving. Lees meer.

Een lerende cultuur omvat leren op verschillende niveaus: zowel individueel, als team/collectief en de lerende organisatie. Lees meer. 

Een team- of schoolleider in een lerende cultuur balanceert continu tussen het bieden van ruimte voor initiatieven van leraren en het stellen van kaders voor deze initiatieven. Lees meer. 

In een lerende cultuur staan leerlingen, leraren, schoolleiding en bestuurders open voor elkaars kennis, feedback en ideeën. Lees meer.

Het Platform is een initiatief van de PO-Raad, VO-raad, de MBO Raad en de lerarenopleidingen. In de kennisbank vind je praktijkvoorbeelden, instrumenten en relevante publicaties over opleiden in de school.

In dit boek vind je achttien schoolportretten over kwaliteitsverbetering van hun onderwijs. Hoe hebben zij verandering aangepakt en wat leerden ze van elkaar? 

Voion heeft een ontwikkelmodel Lerende Organisatie opgesteld. Bekijk op welk niveau jouw school zit en zie waar je stappen kunt zetten. 

Sterksamenwerken.nl biedt praktische checklists, tips en hulpmiddelen bij het samenwerken in een team. Je past ze toe aan het begin, aan het eind of onderweg als je vastloopt of denkt dat het beter kan.

VO-academie biedt een grote verscheidenheid aan professionaliseringsactiviteiten voor schoolleiders en bestuurders aan, en draagt zo indirect bij aan hun lerende houding en daarmee aan een lerende schoolorganisatie.

In een professionele leercultuur blijven niet alleen leerlingen, maar ook leraren, schoolleiders en bestuurders zich ontwikkelen. Er bestaat een gedeeld beeld over welk professioneel gedrag daarbij hoort en dit zie je terug in de manier waarop men met elkaar om gaat. Iedereen werkt continu aan verbetering door van en met collega’s te leren en door samen te werken aan toekomstgericht onderwijs. Alle onderwijsprofessionals hebben een onderzoekende houding en het bestuur en de schoolleiding zijn verantwoordelijk voor een gedeelde visie op kwaliteit en leren. Collega’s voeren een professionele dialoog, geven elkaar feedback en leraren durven te experimenten in de eigen lespraktijk.

Professionele leercultuur

Heb je een vraag over projectmatig werken?

Om een verandering of vernieuwing te laten slagen, bijvoorbeeld een bepaalde ontwikkeling op je school, is het handig om dit projectmatig aan te pakken. Hoe doe je dat? Welke fases doorloop je binnen een project, hoe zorg je voor een goede structuur binnen een project en hoe zorg je ervoor dat het project slaagt? Bekijk op deze pagina verschillende handvatten om projectmatig te werken op jouw school.

Projectmatig werken

NEEM CONTACT MET ONS OP

Heb je een vraag over SHRM?

In 2020 deed de Universiteit Utrecht voor de tweede keer onderzoek naar de ontwikkeling van het strategisch personeelsbeleid op vo-scholen. Lees hier het volledige onderzoeksrapport.

Onderzoek

Bekijk de onderzoeksresultaten en ga met de handvatten aan de slag om de ontwikkeling van schoolleiders in jouw organisatie te verstevigen. 

Ga aan de slag met deze 4 tips om leraren in jouw team effectiever te betrekken bij het realiseren van de schoolambities en het versterken van de onderwijskwaliteit.

Gebruik deze handvatten om met de leraren in jouw team in gesprek te gaan over hun professionele ontwikkeling op de korte én langere termijn. Voor een goede kwaliteit van het onderwijs én de motivatie van leraren is dat onmisbaar.  

Lees nieuwe wetenschappelijke inzichten over strategisch HRM in de context van het voortgezet onderwijs, gecombineerd met de praktische ideeën van mensen die er daadwerkelijk mee bezig zijn.

Nergens spelen mensen zo’n cruciale rol bij het bereiken van doelen als op school. We doen er goed aan te investeren in de verbindende rol van team- en afdelingsleiders. Lees wat goed peoplemanagement inhoudt en wat het oplevert.

Downloads

In deze artikelenreeks staan de 10 opdrachten uit het katern ‘Werk maken van strategisch HRM’ centraal. Elke maand verschijnt een inspirerend en actueel praktijkvoorbeeld over één van de opdrachten. 

Hoe kun je als schoolleider of HR-medewerker leraren blijven ondersteunen in hun professionele ontwikkeling? Op de website Loopbaanperspectieven.nl staan tips en handreikingen. 

Focus op strategisch personeelsbeleid blijkt een belangrijke voorwaarde voor het organiseren van eigentijds onderwijs. Steeds meer scholen maken daarom werk van SHRM en verbinden de onderwijsambities van de school aan de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de medewerkers. Bekijk hoe het programma Voortgezet Leren jou verder kan helpen.

SHRM

Toetsing

Heb je een vraag over veranderaanpak?

In deze podcast hoor je een docent van het Alfrinkcollege over onderwijsontwikkeling. De aanpak op de school is geheel gericht op de onderwijswetenschap.  

Hoe klein of groot een verandering ook is, veranderen is een proces dat nooit stopt. Veranderen kan op alle niveaus: in de les, in je team, in je vaksectie of met de hele school. Als je wilt veranderen, stel dan eerst de volgende vraag: waarom wil je veranderen? Op basis van je visie kan je bepalen waar je op de korte of lange termijn heen wilt. Vergeet onderweg niet te evalueren, zodat je vervolgens kunt doorontwikkelen. Want zo zorg je dat je verandering structureel onderdeel wordt van je les, team of schoolorganisatie.

Veranderaanpak: van pilot naar duurzame ontwikkeling

Heb je een vraag over het werken met leerdoelen?

Het werken vanuit leerdoelen kan het eigenaarschap bij leerlingen versterken. Het hangt echter van de omstandigheden af of deze versterking daadwerkelijk plaatsvindt.

Wil jouw school aan de slag met het werken met leerdoelen? Lees in de praktijkvoorbeelden hoe andere scholen dit aanpakken, ga aan de slag met onze materialen, kom naar één van onze bijeenkomsten of verdiep je verder via kennis uit onderzoek.

Bekijk alle praktijkvoorbeelden

Misschien vind je dit ook interessant:

Heb jij vragen over dit onderwerp? Neem contact met ons op en we helpen je verder.

Meer weten?

Meld je aan voor de Voortgezet Leren nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en praktijkvoorbeelden:

Blijf op de hoogte

Online toetsen - Na corona blijven we ze gebruiken

Leraren

Schoolleiders

Stad en Esch - ruimte zoeken en vinden in examinering

Meld je aan voor de Voortgezet Leren nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en praktijkvoorbeelden.